Aanleg

Een moestuinplan, het geheim achter sterke planten en gezonde groenten!

@demoestuinvansofie
Sofie Maes
Moestuinexperte

Hoe houd je je moestuin gezond? Hoe kweek je groenten zonder ziekten en plagen? Het geheim zit hem in je moestuinplan. En daar is niets ingewikkelds aan. Onze moestuinexpert Sofie Maes (@demoestuinvansofie) verklapt je haar gouden tips voor een sterke, gezonde moestuin.

Hoe klein je moestuin ook is, een plan is altijd een goed idee. Want waar je welke groente zet, bepaalt voor een groot deel de sterkte van je moestuin. Door je groenten elk jaar van plaats te wisselen, en slim te combineren, voorkom je tal van plagen en ziekten. Je houdt de bodem vruchtbaar en gezond, en kweekt quasi zorgeloos de groenten en kruiden van je dromen. Hoe pak je het aan?

Wisselen, zo makkelijk kan het zijn

Hoe klein je tuin ook is, maak een moestuinplan of teeltplan. Daarin leg je elk jaar vast welke groenten je waar gaat zetten. De groenten groepeer je per familie: aardappelen, peulen, kolen, bladgroenten, vruchtgroenten en wortelen. Die schuif je elk jaar een plaats in je moestuin op. Deze techniek heet wisselteelt. Een geheugensteuntje voor de volgorde? Alle Pesticiden Kunnen Beter Vermeden Worden. Elke beginletter is dezelfde beginletter als de groentefamilies.

AARDAPPELEN
PEULVRUCHTEN: Erwten, bonen, tuinbonen, sojabonen, linzen, …
KOLEN: Bloemkool, brocolli, wittekool, spitskool, groene kool, rode kool, savooi, boerenkool, chinese kool, spruiten, raap(steel), koolrabi, paksoi, radijs, rammenas, mizuna, …
BLADGEWASSEN: Alle soorten sla, andijvie, warmoes, (knol)selder, spinazie, prei, kardoen, veldsla, suikerbrood, waterkers, peterselie, kervel, dille, postelein, koriander, …
VRUCHTGEWASSEN: Tomaat, paprika, peper, courgette, aubergine, pompoen, komkommer, augurk, meloen, maïs, …
WORTELGEWASSEN: Wortel, pastinaak, wortelpeterselie, rode biet, ui, sjalot, pijpajuin, look, witloof, schorseneren, knolvenkel, zoete aardappel, …

Wisselteelt? Niets dan voordelen!

De bodem blijft in topconditie.
Elke groente haalt zijn specifieke voeding uit de bodem. Wissel je niet, en kweek je jaar na jaar dezelfde groenten op dezelfde plek, dan geraakt de bodem uitgeput.
Je vermijdt ziektes.
Door je groenten elke keer van plaats te wisselen, verminder je de kans op ziektes.
Losse grond zonder spitten.
Door diepwortelende groenten zoals prei, wortelen, aardappelen, pastinaak… te kweken, wordt de bodem tot diep in de grond los en luchtig gemaakt, zonder dat jij moet spitten. De groenten doen dat gewoon voor jou.
Minder onkruid.
Groenten met veel blad, die de bodem helemaal bedekken, zoals courgettes, pompoenen en aardappelen, zorgen dat je veel minder last hebt van onkruid in de moestuin.

Moet je je elk jaar strikt aan je plan houden? Dat is niet nodig. Sommige groenten kun je makkelijk her en der in je moestuin zetten. Maar aardappelen en kolen moet je écht wel elk jaar op een ander bedje zetten, die zijn het gevoeligst voor ziekten en plagen. Geraken ze aangetast, dan blijft die ziekte jarenlang in de bodem zitten. Het gekendste voorbeeld is knolvoet bij kolen en phytophtora bij aardappelen

Elk plekje volzet

Zet je moestuin gerust goed vol. Hoe beter de bodem bedekt blijft, hoe minder onkruid en hoe groter het rendement van je tuin. Sla kun je op elk vrijgekomen plekje kwijt. Denk ook aan makkelijke combinaties, zoals basilicum tussen de tomaten; zij houden witte vlieg op afstand en belanden toch vaak samen op je bord. Zo wordt oogsten een stukje gemakkelijker.

Slimme bonen en erwten

Niet alle groenten nemen voeding op uit de bodem, peulvruchten zoals erwten, bonen, tuinbonen, linzen… geven via hun wortelknolletjes (Rhizobium bacteriën) net voedingsstoffen aan de bodem af! Daarom spelen ze ook een belangrijke rol in je moestuinplan. Op een bedje met peulen kweek je het jaar erop gulzige groenten als kolen.

Bloemen doen zoemen

Zet zeker ook bloemen kriskras tussen je groenten. Die trekken tal van nuttige insecten aan, die je groenten bestuiven én plaaginsecten te lijf gaan. En door al die afleidende geuren en kleuren vindt bijvoorbeeld het koolwitje moeilijker de kolen in je tuin, en hebben je planten minder last van rupsenvraat. Is er toch een kool aangevreten? Geen nood, gun de dieren in je tuin ook wat. Plant gewoon een kool extra.

Wat in de serre?

In een serre is wisselteelt moeilijk, daar kweek je doorgaans elk jaar tomaten. Hoe houd je de bodem daar sterk, gezond en goed gevoed?

Zorg dat er geen ziektes in de serre uitbreken, en ruim eventueel aangetaste planten of bladeren met tekenen van Phytophthora meteen op
Geef organische voeding aan je tomaten, zoals DCM Meststof Tomaten, die voedt ook het bodemleven. Hoe meer bodemleven, hoe weerbaarder de bodem.
Meng in de herfst DCM Bodemactivator onder de aarde. Deze organische bodemverbeteraar voorkomt bodemmoeheid, en helpt bij de opbouw van een rijk en divers bodemleven.

Probleem in de moestuin? Roep natuurlijke middelen in!

Hoe goed en liefdevol je je moestuin ook verzorgt, soms gaat er eens wat mis. Lange droogtes, plots veel regen, schimmels, bladluizen, rupsen… maken dat je planten in de stress gaan. Hoe breng je ze terug op krachten, of, nog beter, hoe houd je ze sterk en weerbaar, en voorkom je dat er wat mis gaat? Roep de hulp in van natuurlijke middelen! Controleer je planten regelmatig, en behandel gericht.

Het lavameel DCM Vitasilica® maakt bladeren harder en stugger waardoor ze minder toegankelijk zijn voor rupsen en andere schadelijke insecten. Verstuif vanaf april elke 3 tot 4 weken lavameel over de bladeren.
Met DCM Tuinzeep reinig je bladeren die aangetast zijn door honingdauw, uitgescheiden door luizen, bladvlo of wittevlieg. Ook geschikt voor roetdauw (zwarte schimmel) die zich ontwikkelt op de honingdauw.
DCM Brandnetelgier wordt gemaakt van brandnetels, een krachtig kruid dat planten voedt en sterker maakt, én ze beschermt tegen allerlei insecten, mijten en schimmels.
DCM Bio Spuitzwavel werkt preventief tegen echte meeldauw of witziekte. Behandel er vanaf juli je courgettes, komkommers en pompoenen mee. Werkt ook tegen de druivenviltmijt en de roestmijt.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst de productinformatie en het etiket, inclusief de passende waarschuwingszinnen en -symbolen.

Kort samengevat

Door wisselteelt toe te passen, want waar je welke groente zet, bepaalt voor een groot deel de sterkte van je moestuin. Door een moestuinplan te maken waarin je groenten elk jaar van plaats wisselt en slim combineert, voorkom je tal van ziekten en plagen. Je houdt de bodem vruchtbaar en gezond, en kweekt quasi zorgeloos de groenten en kruiden van je dromen.

Het behoudt de bodemkwaliteit, vermindert ziekterisico's, verbetert de bodemstructuur en vermindert onkruidgroei.

In een serre is wisselteelt moeilijk. Je kweekt er doorgaans elk jaar tomaten. Controleer je planten regelmatig, en behandel gericht met natuurlijke middelen als ziektes in de serre uitbreken. Ruim aangetaste planten of bladeren meteen op. Door gebruik te maken van organische voeding voor je planten, help je bij de opbouw van een rijk en divers bodemleven. Meng in de herfst organische bodemverbeteraar door de grond om bodemmoeheid te voorkomen.